1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa, a już następnego dnia swoją morderczą pracę rozpoczął obóz koncentracyjny Stutthof.
– Gospodarzem uroczystości rocznicowych, w których miałem okazję uczestniczyć, byli ówcześni więźniowie obozu oraz przedstawiciele Muzeum Stutthof w Sztutowie. W imieniu wszystkich więźniów wystąpił Pan Czesław Lewandowski, dzieląc się z obecnymi swoimi tragicznymi wspomnieniami oraz opowiadając w sposób przejmujący historię osadzenia w obozie – mówi wójt Janusz Goliński.
Pierwszym transportem do obozu Stutthof przywieziono przedstawicieli duchowieństwa, nauczycieli, członków Związku Zachodniego oraz Ligi Morskiej i Kolonialnej, przedstawicieli polskich stronnictw i partii politycznych, urzędników oraz zaangażowanych w działania na rzecz polskości na terenie Wolnego Miasta Gdańska i Pomorza Gdańskiego – łącznie około 150 osób. Wielu z nich zginęło podczas dwóch egzekucji 11 stycznia i 22 marca 1940 r.
W uroczystościach uczestniczyli również uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Cedrach Wielkich z dyrektor Joanną Stępień na czele.
– Naszym obowiązkiem jest oddanie hołdu wszystkim pomordowanym. W ten sposób pamiętamy o tych tragicznych wydarzeniach i przybliżamy je kolejnym pokoleniom – dodaje wójt Goliński.
Ważną rolę edukacyjną odgrywa też Szkoła Podstawowa w Cedrach Wielkich, która współpracuje w Muzeum Stutthof w Sztutowie.
– Na początku każdego roku szkolnego najstarsi uczniowie naszej szkoły zwiedzają muzeum w Sztutowie, ale też uczestniczą w uroczystościach rocznicowych, które upamiętniają daty założenia obozu oraz „Marsz śmierci”. Jesteśmy też po rozmowach z dyrekcją tamtejszej szkoły i będziemy chcieli wspólnie organizować przedsięwzięcia, podczas których będziemy chcieli przypominać młodym ludziom o ofiarach nazistowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof – mówi Joanna Stępień.
Warto też dodać, że każdego roku – pod koniec stycznia – również w Cedrach Wielkich, przy obelisku odbywają się uroczystości upamiętniające ofiary – zarządzonego 25 stycznia 1945 roku – „Marszu śmierci”.
